Jack Hamel
1890-1951

back

Duotalent: acteur en schilder.

In 1890 werd hij geboren in Kralingen en is opgegroeid op de Veluwe rondom Ede.

Ongeveer 15 jaar oud – is hij als “verstekeling” meegetrokken met het circus Sarasani na een optreden in Ede. Zo kwam hij in Amsterdam terecht.
In de jaren twintig ging hij werken bij het gezelschap "het Toneel" en leerde daar de bekende toneelspelers Willem Royaards en Eduard Verkade kennen. Bij het toneelgezelschap ‘Komedia’ verdiende hij zijn brood als figurant.

In de jaren 30 en 40 werkte hij als hoorspelacteur bij de VARA voor Willem van Cappellen en bij de AVRO voor Kommer Kleijn.
In de 2de W.O. woonde Jack Hamel met zijn gezin in Hilversum en voorzag in zijn levensonderhoud door het geven van teken- en schilderlessen.
Na de oorlog ruilde hij z'n huis voor een boot en voer daarmee naar het zuiden. Hij wilde via de Maas en allerlei kanalen Zuid Frankrijk bereiken om vanuit de Middellandse zee door te steken naar dromenland Bali, onderweg schilderend en exposerend. Het schip 'Amandia' geheten was uitgerust met een atelier en tentoonstellingsruimte en voorzien van een groot spandoek met “Expositie”. In Maastricht strandde de boot en moest grondig gerepareerd worden. Van de droomreis naar Bali werd afgezien en het gezin keerde met boot terug naar Den Haag. Al gauw werd Jack Hamel ziek, verkocht de boot en overleed in 1951.

De loopbaan van Jack Hamel als schilder begon al op jeugdige leeftijd. Hij kreeg les van zijn vader, de genre- en landschapsschilder Willem Hamel (1860-1924) en was leerling van de Koninlijke Academie voor beeldende kunsten in Den Haag.
Zelf noemde hij in 1940 bij het invullen van zijn gegevens voor Mak van Waay als opleiding: “de Haagsche Academie”, “de natuur” en “Willem Hamel, de schapenschilder van de Haagsche School”.

Belangrijk voor zijn schilderscarrière was de periode in de jaren 30 toen hij samen met de schilder Wim Schumacher reizen maakte naar Italië en Corsica. Hij maakte toen, volgens zijn zoon Vincent Hamel, zijn mooiste schilderijen.
Over de groep kunstenaars die in de jaren 20 en 30 naar Italie trokken valt in: “De Blijvende Verlokking“ te lezen: dat deze kunstenaars niet zozeer naar het zuiden trokken vanwege de Griekse en Romeinse Oudheid: de bron van de Europese beschaving, maar dat zij andere drijfveren hadden. Deze kunstenaars werden getrokken door de strengheid van het kubistische landschap, dat zo’n grote tegenstelling vormde met het vlakke, bijna vormloze Holland. Om die reden was bijvoorbeeld een stadje als San Gimignano zeer intrek bij de Nederlandse kunstenaars.

Hamel nam deel aan de “Tentoonstelling van levende Meesters” in 1932 in het Stedelijk Museum van Amsterdam.
Verder was zijn werk te zien op tentoonstellingen van 'Arti et Amicitiae' , de 'Haagse Kunstkring' en van de 'Gooise Schilders Vereniging'  met onderwerpen als: figuren, portretten, landschappen en naakt.

Jack Hamel wordt gezien als een late vertegenwoordiger van de Haagse School en daarmee van het Hollandse impressionisme. Hij voelde zich minder aangetrokken tot de heftige vormen en kleuren van het expressionisme zoals veel kunstenaars in die jaren dat wel deden.

Bronnen:

Lexicon Nederlandse beeldende kunstenaars, 1750-1950, Pieter A. Scheen, ’s-Gravenhage, 1969
Beeldend Benelux: biografisch handboek, P.M.J.E. Jacobs, Tilburg, 2000
D.Adelaar, M.Roding en B. Tempel, De Blijvende Verlokking. Kunstenaars uit de Lage Landen in Italië 1806-1940, Schiedam 2003, p. 152,153
interview met Vincent Hamel 29-5-2006
Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie